Có những món ăn chỉ cần nghe tên cũng có thể hình dung ra hương vị, nhưng cũng có món dù nhắc đi nhắc lại bao nhiêu lần cũng chẳng tượng tượng nổi hình thù, nguồn gốc của chúng ra sao.Don Quảng Ngãi là một trong những món ăn ngon, thu hút được nhiều thực khách thưởng thức.
Don Quảng Ngãi là món gì?
Don thuộc họ nhuyễn, thể hai mảnh, vỏ nửa đen nhạt nửa vàng lợt, hình quả trám, to bằng móng tay út người lớn, dài hơn một phân. Vỏ don thường mỏng hơn các loài ốc khác. Ruột don màu vàng và có những tua hồng bao quanh.
Món Don Quảng Ngãi vạn người mê.
Don Quảng Ngãi mộc mạc, không cầu kỳ trong công thức chế biến nên ở đâu cũng có thể thưởng thức. Đó là một suy nghĩ hoàn toàn sai lệch, muốn thưởng thức don chính tông thì phải đến Quảng Ngãi và chỉ phải đến Quảng Ngãi.
Bởi vì chỉ có mỗi tỉnh thành này mới có con don, nó chỉ xuất hiện ở sông Trà và sông Vệ. Những loại ‘don’ mà bạn thưởng thức trên các thành phố khác, thực ra chỉ là con hến mà thôi.
Don Quảng Ngãi không trùng lặp với bất kì món ăn nào trong ẩm thực nước ta. Miếng bánh tráng giống dai dai, thơm dịu mùi gạo tẻ được bẻ nhỏ cho vào tô. Nước don nóng hổi, chan vào tô bánh tráng.
Hương vị nguyên sơ, tươi ngọt còn vương vấn nơi đầu lưỡi, cắn thêm một trái ớt sim là tuyệt không còn gì để tả. Món này ăn ngon nhất là vào mùa đông, trời lạnh mà được thưởng thức tô don nóng hổi thì còn gì bằng?
Cách chế biến Don Quảng Ngãi chuẩn nhất
Vào mùa khô hạn, tức là tháng 4 – 5 là don bắt đầu xuất hiện, người dân địa phương quanh hai con sông Trà và sông Vệ bắt đầu đi cào don. Cũng không ít người cho rằng, thời điểm tháng 7 âm lịch cũng là lúc don xuất hiện nhiều nhất.
Don là món ăn đặc sản của người Quảng Ngãi.
Don khi được cào về sẽ được chà vỏ, rửa thật sạch, ngâm cho nhả hết cát, rồi đun nước luộc cho đến khi há miệng. Sau đó, tách riêng phần nước luộc don và con don, dùng đũa khuấy đều cho phần thịt rớt ra khỏi vỏ.
Sau khi đã tách vỏ, phần thịt bỏ vào nước luộc don nấu lại, tùy khẩu vị mà nêm nếm cho vừa miệng, nhưng nhất thiết phải có một chút cay the từ ớt để tăng độ kích thích. Món don sau khi chế biến xong chỉ gồm một tô nước có màu trắng đục, trong có chứa nhiều con don nhỏ xíu.
Để thêm món ăn được đậm đà, tô don nhất thiết phải có ít hành tây thái mỏng và một ít bánh tráng sống hoặc chín tùy theo sở thích. Khi nhận tô don nóng hổi bốc khói, du khách dằm thêm trái ớt hiểm, đơn giản vậy nhưng đi sâu vào tâm trí của mỗi người con Quảng Ngãi khi xa quê hương.
Nguồn gốc của món Don Quảng Ngãi?
Theo những bậc cao niên, ngày xưa món don chỉ thịnh hành ở những vùng quê nghèo khó và thường được những phụ nữ luống tuổi quảy gánh đi bán dạo cho những người lao động cực khổ vào lúc xế, chiều.
Say đắm món don Quảng Ngãi.
Có lẽ chính vì cuộc sống cơ cực, nghèo khó đó mới có món don, bởi vậy khi nhắc đến món này, nhiều người dân Quảng Ngãi hình dung đó là món ăn dân dã, nóng hổi, cay nồng như chính hơi thở, cuộc sống cực khổ của con người nơi đây,…
Hiện nay, ở Sài Gòn cũng nhiều nơi treo bảng bán món don nhưng thực sự thì đó chỉ là những con hến, không có hương vị đặc trưng thanh mát như ở Quảng Ngãi.
Thưởng thức món don vào ngày mưa thì hết sẩy.
Dù có thêm hay bớt vô số loại gia vị, đầu bếp có khéo léo đến đâu thì cũng khó có thể lừa nổi vị giác của những thực khách đã từng nếm thử một lần tô don Quảng Ngãi.
Các món chế biến từ Don Quảng Ngãi
Để thay đổi khẩu vị, bạn có thể làm món don xào hoặc cháo don đơn giản mà cực kỳ ngon. Ở những nơi khác đôi khi cũng có món don. Nhưng khi ăn thử, người tinh ý vẫn nhận ra don có vị tanh cho dù đã ướp rất nhiều gia vị. Nếu có dịp ghé Quảng Ngãi, bạn có thể thưởng thức món don này tại khu đối diện Núi Bút, hoặc dọc đường Quang Trung hay Trần Hưng Đạo.
Giá tiền một tô Don Quảng Ngãi?
Khi đi ngang qua Quảng Ngãi, du khách có thể thưởng thức món don ở nhiều hàng quán khắp nơi. Có nơi don được bán từ trưa đến tối với giá khoảng 15.000 đồng/tô. Còn ở những thành phố lớn như Đà Nẵng, TP HCM… món don cũng được bày bán nhưng rất ít địa điểm và không còn giữ được vị tươi ngon của don, không còn “mùi” hơi thở, “mùi” cuộc sống khổ cực của chính món don Quảng Ngãi.
Tổng kết về món Don Quảng Ngãi
Với những hương vị mang nét rất riêng, món don Quảng Ngãi đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là 1 trong 4 sản vật Quảng Ngãi. Don và cá bống sông Trà cũng nằm trong số 50 món đặc sản nổi tiếng Việt Nam.
Giá một tô don tương đối rẻ.
Có thể nói món don như đặc tính của người đất Quảng, không cầu kỳ, không đắt đỏ, cái ngon tự nhiên đến từ vị ngọt thanh lạ của con don trên mảnh đất quê hương đã tạo nên một đặc sản, một niềm tự hào của ẩm thực Quảng Ngãi.. Mộc mạc, dân dã song canh don gần như chứa đựng tất cả con người, tình cảm và văn hóa của vùng đất núi Ấn sông Trà này.
Nếu bạn có dịp ghé thăm vùng đất Quảng Ngãi thì không thể bỏ lỡ món Don Quảng Ngãi. Hãy thưởng thức ngày một tô Don Quảng Ngãi nóng hổi để bạn cảm nhận được hương vị quê hương, ăn rồi sẽ nhớ mãi không quên. Chính vì thế món Don được nhiều người yêu thích và mê mẩn cho đến tận bây giờ.
